-
Narodowość i narodowościowy
28.03.202128.03.2021Mieszkam na Węgrzech, gdzie istnieje system instytucjonalnego wspierania mniejszości narodowych. Kalką oficjalnego wyrażenia węgierskiego używanego w odniesieniu do tych mniejszości (nemzetiség) jest po polsku słowo narodowość, które jest niestety powszechnie używane w tutejszych kręgach polonijnych, np.:
18 grudnia z okazji Dnia Narodowości przyznano nagrody za wybitne zasługi na rzecz osiadłych na Węgrzech narodowości. W tym roku wśród laureatów znaleźli się również przedstawiciele narodowości polskiej: Halina Csúcs [...] pierwsza rzeczniczka polskiej narodowości w ZN Węgier...,
Od chwili, kiedy wybrana zostałam rzecznikiem narodowości polskiej...
Do tej pory odbyły się trzy takie spotkania, na które przybyło wielu przedstawicieli naszej narodowości.
...imprezy organizowane w języku danej narodowości...
Oprócz tego pojawiają się nazwy: Komisja Narodowościowa, samorząd narodowościowy. Dla mnie brzmi to strasznie, bo narodowość rozumiem jako cechę a nie grupę społeczną. Czy mam rację, czy też jej nie mam?
Kłaniam się
Jerzy Celichowski
Budapeszt
-
Przyimki łączące się z nazwami państw wyspiarskich
7.06.20237.06.2023Szanowni Państwo,
dlaczego mówimy „na Filipinach”, a nie „w Filipinach” skoro państwo to położone jest na wielu wyspach, podobnie co na przykład Japonia, wobec której z kolei używa się przyimka „w”?
Pozdrawiam
-
kontusz i geszeft11.01.200511.01.2005Witam. Nurtuje mnie etymologia słów geszeft oraz kontusz. W jednych słownikach jest napisane, że geszeft to słowo z języka niemieckiego, zaś w innych, że z języka jidysz. Podobna rozbieżność przy etymologii słowa kontusz: raz z języka węgierskiego, a raz z osmiańsko-tureckiego. Dziękuję za rozwianie moich wątliwości i pozdrawiam.
-
Tajwan
30.03.202230.03.2022Dzień dobry.
Chciałbym spytać czy w przypadku mówienia o Tajwanie dopuszczalne jest używanie przyimka w? Ostatnio w polskiej przestrzeni publicznej zaczęto stosować przyimek w zamiast na, jako że zasada używania tego drugiego wywodzi się z czasów kiedy Ukraina nie była niepodległym krajem (i Ukraińcy uważają używanie tego przyimka za znak braku szacunku do suwerenności kraju). Czy używanie na w przypadku innych krajów może być uznawane za podważające suwerenność kraju?
Dagobert
-
Czechy czy Republika Czeska?
17.11.202025.03.2003W polskim tłumaczeniu traktatu zjednoczeniowego z Unią Europejską (a konkretnie – w tekście dostępnym w portalu Gazeta.pl) nagminnie występuje wyrażenie Republika Czeska, podczas gdy w tych samych kontekstach (często wręcz w tym samym zdaniu) pisze się: Polska, Węgry, Estonia itd. Czy w takim wypadku Republika Czeska nie jest po prostu niefortunną kalką z angielskiego Czech Republic? Chyba należałoby napisać Czechy, a Republikę Czeską zarezerwować dla tych kontekstów, w których podaje się pełne nazwy państw: Rzeczpospolita Polska, Republika Węgierska itp. Problem ten dotyczy zresztą nie tylko przytoczonego traktatu, ale i innych publikacji, jak np. reklamy biur turystycznych.
-
Dlaczego Chiny, a nie: China?12.07.201612.07.2016Dlaczego w języku polskim nazwa Państwa Środka (Chiny) występuje w liczbie mnogiej, a nie w liczbie pojedynczej, jak w wielu językach europejskich (China)?
I czemu niektóre nazwy własne jak: nazwy geograficzne lub nazwiska sławnych postaci historycznych są spolszczane lub mają zupełnie inną nazwę niż w oryginale (przecież część z nich łatwo wymówić. np. Milano, Iulius Caesar)? Czy prawdą jest, że po prostu nieraz ktoś wieki temu przeinaczył jakąś nazwę i tak już zostało?
-
Europa Środkowo-Zachodnia (sic!)9.09.20029.09.20021) Jak należy pisać: Europa Środkowozachodnia? Europa środkowo-zachodnia? Europa Środkowo-Zachodnia?
2) Co robić, jeżeli w przypisach lub bibliografii pracy naukowej podany jest tytuł jakiegoś dzieła zawierający błąd ortograficzny (np. właśnie taki, jak wyżej)? Często przy tym bywa tak, że nie jest nam znana rzeczywista, użyta przez autora dzieła pisownia, lecz jedynie ta, której użyła osoba przytaczająca; nie jest wtedy wiadome (a często trudne do sprawdzenia), KTO zrobił błąd i jak NAPRAWDĘ jest napisany ten tytuł, a co za tym idzie – w jakiej formie powinien on zostać wydrukowany np. w bibliografii.
Będę bardzo wdzięczna za pomoc. -
Marusza (rzeka) – maruski21.03.201621.03.2016Szanowni Państwo,
czy od rzeczownika Marusza (nazwa dopływu Cisy, przepływającego przez Rumunię i Węgry) funkcjonuje w języku polskim forma przymiotnikowa? Jeśli tak, jak ona brzmi?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Daniel
-
Polszczenie imion postaci historycznych
26.03.202326.03.2023Szanowni Państwo.
Kwestia spalszczania imion monarchów (zwłaszcza europejskich) była poruszana wielokrotnie. Kierunek jest jasny: spalszczamy!
Pytanie: co z tymi, którzy monarchami nie byli? Bo tutaj, mam wrażenie że panuje ogromny chaos. Kilka przykładów:
Stalin, bez dwóch zdań, miał na imię Józef. A jego poplecznik i imiennik (!) to już Josif Tito.
Cesarz Austro- Węgier, Franciszek Józef miał syna, o którym mówimy Frantz Ferdinand. (a książę Karol za życia królowej?)
Każdy powie Ryszard Wagner, Jan Bach czy Amadeusz Mozart a Vivaldi czy Verdi to już tylko (odpowiednio) Antonio i Giuseppe.
Wreszcie wisienka na torcie: Iwan (po rosyjsku) Groźny (po polsku)!
Czy istnieje tu jakaś reguła?
-
Sarkozy10.05.200710.05.2007Witam.
Nowo wybrany prezydent Francji nazywa się Sarkozy. Jest on synem węgierskiego emigranta. W prasie, jak i w internetowych serwisach informacyjnych, w odmianie jego nazwiska raz używa się apostrofu (odmiana nazwiska francuskiego), a raz nie (odmiana nazwiska węgierskiego). Stąd moje pytanie: czy nazwisko prezydenta Francji należy odmieniać jako nazwisko węgierskie, czy też jako nazwisko francuskie?
Pozdrawiam.